ญาณวิทยา ( Epistemology ) หมายถึง

ญาณวิทยา หรือเรียกอีกอย่างว่า ทฤษฎีความรู้ ( Theory of Knowledge )
คำว่า ญาณวิทยานี้บัญญัติขึ้นเพื่อใช้เป็นคำแปลของคำภาษาอังกฤษว่า Epistemology ซึ่งมาจากภาษากรีกว่า

Episteme (ความรู้) + Logos (วิชา )

มีความหมายว่า ทฤษฎีแห่งความรู้ ( Theory of Knowledge )
ซึ่งญาณวิทยา จะอธิบายถึงปัญหาเกี่ยวกับที่มาของความรู้
แหล่งเกิดของความรู้ ธรรมชาติของความรู้
และเหตุแห่งความรู้ที่แท้จริง

การที่มนุษย์เรามีความรู้ขึ้นมาได้นั้น เพราะ มนุษย์นั้นรู้จักการคิด ซึ่งแตกต่างจากสัตว์โลกประเภทอื่น การที่เราจะมีความรู้ที่แท้จริง (อภิปรัชญา) ได้นั้น เราต้องใช้วิธีการของญาณวิทยาสืบค้นหาความเป็น
จริงอย่างละเอียด ...

ญาณวิทยา(Epistemology)

ญาณวิทยาไม่ใช่ โลกวิญญาณ หรือ การเข้าฌาณเป็นแน่แท้ แม้จะลงท้ายด้วยด้วยอานๆเหมือนกันก็เหอะ ถ้าจำให้ดีก่อนหน้านี้เราพูดถึงอภิปรัชญามาแล้ว ญาณวิทยามันก็ลูกๆของปรัชญา เหมือนอภิปรัชญานั่นแหล่ะ แบบเป็นซับเซ็ท ของปรัชญาไง

"แล้วญาณวิทยามันเป็นยังไงล่ะป้า บอกตามตรงนะศัพท์แสงป้าเยอะจริงๆผมปวดหัว " วันเดอร์บอยเอาตีนมาเกยหน้าผาก

"เออทนเอาหน่อยเหอะพ่อวันเดอร์บอย ป้าจะอธิบายให้ฟังสั้นๆนะ"

ญาณวิทยาหรือหลักแห่งความรู้ นั้นมีความแตกต่างจากอภิปรัชญาแบบคนละเรื่อง นั่นคือ อภิปรัชญาว่าด้วยการค้นหาว่า จักรวาลนี้อะไรเป็นสิ่งจริงแท้ หรือสิ่งสูงสุด แต่ ญาณวิทยากลับมองตรงกันข้ามเนื่องจาก เราไม่อาจรู้ได้ว่าสุดท้ายแล้วอะไรคือสิ่งจริงแท้กันแน่ จึงหันมาสนใจเรื่องการค้นหาความรู้ที่แท้จริงดีกว่า โดยส่วนใหญ่แล้วก้จะเน้นในเรื่อง ต้นกำเนิดของความรู้ ขอบเขตของความรู้ และกระบวนการรับรู้ว่าแท้จริงแล้วเป็นอย่างไร?